Η σημερινή μέρα είναι πολύ σημαντική για μας τους Σπετσιώτες , αλλά και για κάθε Έλληνα, αφού ουσιαστικά στις 3 Απριλίου 1821 ξεκίνησε, με την επανάσταση των Σπετσών, ο κατά θάλασσαν αγώνας.
Ως επετειακό αφιέρωμα, παραθέτουμε ένα σχετικό απόσπασμα από το βιβλίο του π. Ανδρέα Κουμπή " Οι Σπέτσες στον αγώνα" που εκδόθηκε το 2001 από τον πολιτιστικό Σύλλογο Σπετσών κι έχει εξαντληθεί εδώ και αρκετά χρόνια.
Η επανάσταση αρχίζει
Αρκετά χρόνια πριν οι περισσότεροι από τους προκρίτους και τους πλοιάρχους των Σπετσών είχαν μυηθεί στη Φιλική Εταιρεία. Μεταξύ αυτών ο Γεώργιος Πάνου πρόκριτος και πλοιοκτήτης του “Σόλωνα”, είχε μυηθεί και ορκιστεί από τον ίδιο τον πατριάρχη Γρηγόριο τον Ε΄, ο οποίος του είχε χαρίσει ξύλινο σκαλιστό σταυρό για να ορκίζει όσους θα μυούσε στα της εταιρείας. Το πλήθος των φιλικών προκρίτων ήταν και η αιτία που ο Αλέξανδρος Υψηλάντης έστειλε αρχές του 1821 τον Παπαφλέσσα να επισκεφθεί τις Σπέτσες, πρώτα απ’ όλα τα άλλα μέρη, προκειμένου να οργανώσει τα της επαναστάσεως.
Κανένα Σπετσιώτικο καράβι δεν ξεκίνησε την άνοιξη του 1821 για καινούργιο ταξίδι και όσα βρέθηκαν μακριά από το νησί επιτάχυναν την επιστροφή τους. Δεν θα ήταν δίκαιο το νησί τούτο που για πενήντα χρόνια δεν έλειψε από καμία επαναστατική κίνηση, να μη σηκώσει πρώτο τη σημαία της μεγάλης επανάστασης.
Πλησιάζοντας το Σάββατο του Λαζάρου του 1821 επαναστατικός οργασμός επικρατούσε στο νησί. Οι πρόκριτοι έκαναν συνεχώς συσκέψεις, όχι για το αν, αλλά για το ποια θα ήταν η καταλληλότερη μέρα. Γράμματα από τα στρατόπεδα της Καλαμάτας και της Γορτυνίας έφτασαν στο νησί και προέτρεπαν τους Σπετσιώτες να επαναστατήσουν. Οι Κρανιδιώτες έστειλαν αντιπροσώπους στον ηγούμενο του Αγίου Νικολάου, μοναχό Αγάπιο, και ζήτησαν την καμπάνα που είχαν από χρόνια δανείσει στους Σπετσιώτες για τις ανάγκες της μονής : “Τώρα που θα επαναστατήσουμε θέλουμε να σημάνουμε τη καμπάνα μας από χαρά”, τους είπαν.
Αν και η επιθυμία όλων ήταν η κήρυξη της επανάστασης να γίνει την ίδια ημέρα με την Ύδρα, κάτι τέτοιο δεν φαινότανε εφικτό, λόγω του μεγάλου δισταγμού των προκρίτων του γειτονικού νησιού.
Έτσι οι Σπετσιώτες έκαναν την πρώτη επαναστατική τους κίνηση στις 30 Μαρτίου 1821, στέλνοντας πολεμοφόδια στο στρατόπεδο της Καλαμάτας με τους απεσταλμένους του Πετρόμπεη. Ουσιαστικά την ημέρα αυτή το νησί επαναστάτησε. Έπρεπε όμως να γίνει και η επίσημη πράξη. Και οι γεροντότεροι επέμεναν ακόμη ότι αυτή έπρεπε να γίνει από κοινού με την Ύδρα. Ο Χατζηγιάννης Μέξης ανέλαβε τις συνεννοήσεις με τους Υδραίους πηγαίνοντας μέχρι εκεί.
Αργά το Σάββατο του Λαζάρου στο σπίτι του Γεωργίου Πάνου οι πρόκριτοι έκαναν σύσκεψη για μία ακόμη φορά, συζητώντας αν θα έπρεπε να περιμένουν και τους Υδραίους. Αυτή τη φορά όμως οι νεότεροι δεν περίμεναν άλλο και πήραν την κατάσταση στα χέρια τους.
Διαμαρτυρήθηκαν τότε με φωνές έξω από το σπίτι του Πάνου και αφού αποδοκίμασαν την κωλυσιεργία των γερόντων, κατέβηκαν ξημερώματα των Βαΐων στο κτήριο της καγκελαρίας που ήταν στο λιμάνι και αφού κατέβασαν από τους εξώστες τα τουρκικά εμβλήματα ύψωσαν άλλα, που έφεραν το σημείο του σταυρού. Κόσμος πολύς μαζεύτηκε έξω από την καγκελαρία φωνάζοντας : Ζήτω το γένος!
Τότε οι γεροντότεροι, ευρισκόμενοι προ τετελεσμένων γεγονότων, συμμορφώθηκαν με ανακούφιση μάλλον, προς τα γεγονότα. Έτσι την Κυριακή των Βαΐων, η λειτουργία έγινε μέσα σε περιβάλλον ενθουσιασμού, όπως άρμοζε άλλωστε και στο νόημα της ημέρας. Όταν ο ιερέας διαβάζοντας το ευαγγέλιο είπε : Ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου, δόθηκε το σινιάλο στα πλοία του νησιού, που είχαν βγει από το λιμάνι από το Σάββατο και είχαν αγκυροβολήσει στον πορθμό μπροστά στη πόλη.
Άρχισαν τότε όλα να κανονιοβολούν ακατάπαυστα σηκώνοντας στα κατάρτια τους την επαναστατική σημαία του νησιού, που εκτός των άλλων συμβόλων είχε γραμμένες τις λέξεις : Ελευθερία ή Θάνατος. Αμέσως μετά οι καπεταναίοι και οι πρόκριτοι, ανταλλάσσοντας ασπασμούς, ορκίστηκαν στο ευαγγέλιο να πεθάνουν μαχόμενοι για την πίστη και την πατρίδα.
Σκηνές απερίγραπτου ενθουσιασμού εκτυλίχθηκαν στους δρόμους των Σπετσών. Δύο Φιλικοί, ο Κορνήλιος και ο Χρυσοσπάθης, που ευρίσκοντο τις ημέρες εκείνες στο νησί, ανέβηκαν σε ένα μπαλκόνι κοντά στην παραλία και άρχισαν μπροστά σε όλους να τραγουδάνε το θούριο του Ρήγα.
Αμέσως μετά έγινε το πρώτο πολεμικό συμβούλιο και αποφασίσθηκε που, πόσα και ποια πλοία θα πραγματοποιήσουν τους πρώτους αποκλεισμούς.
ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΔΟΞΑ ΣΤΟΥΣ ΠΡΟΓΟΝΟΥΣ ΜΑΣ
ΑπάντησηΔιαγραφή