Δευτέρα 7 Μαρτίου 2011

Με κρύο και βροχή η καθαρά Δευτέρα.






Όσο καλός ήταν ο καιρός την Κυριακή, τόσο ακατάλληλος για βόλτες , πικ-νικ και πέταγμα του χαρταετού ήταν σήμερα, Καθαρή Δευτέρα.
Η Σαρακοστή ξεκίνησε βροχερή και κρύα. Η εικόνα που κυριάρχησε στις Σπέτσες δεν ήταν του χαρταετού  αλλά των εκδρομέων και των επισκεπτών του Σαββατοκύριακου που κατευθύνονταν προς το λιμάνι για να πάρουν το δρόμο της επιστροφής.
Η" Καθαρά Δευτέρα"ονομάστηκε έτσι, αφ'ενός γιατί είναι μέρα που εγκαινιάζει μια περίοδο  πνευματικής και σωματικής  άσκησης και "κάθαρσης", αφ'ετέρου γιατί οι νοικοκυρές  τη μέρα αυτή καθάριζαν τα σκεύη από τα λίπη της Αποκριάς  και της Τυρινής.
Σήμερα ξεκινάει μια περίοδος νηστείας 40 ημερών (σαρακοστή) που τελειώνει την Κυριακή των Βαΐων για ν'αρχίσει από την επομένη η περίοδος της μεγάλης εβδομάδας που φθάνει μέχρι το Πάσχα .
Παράλληλα με τη νηστεία στις τροφές, η εκκλησία δίνει αφορμές πνευματικής ανάτασης με τις πολλές και κατανυκτικές ακολουθίες που έχει .Τέτοιες είναι οι "κατανυκτικοί εσπερινοί" που τελούνται κάθε Κυριακή βράδυ, με πρώτον αυτόν που τελείται το βράδυ της Κυριακής της Τυρινής (χθες) και λέγεται "Εσπερινός της συγγνώμης "γιατί οι Χριστιανοί ζητούν συγγνώμη  και συγχωρούνται μεταξύ τους, ώστε να ξεκινήσουν απρόσκοπτα την άσκηση της σαρακοστής, οι χαιρετισμοί της Παναγίας που γίνονται κάθε Παρασκευή απόγευμα, το μεγάλο Απόδειπνο κάθε απόγευμα και οι λειτουργίες των προηγιασμένων , που γίνονται πρωΐ ή απόγευμα στη διάρκεια της εβδομάδας.
Ένα από τα βασικά έθιμα της Καθαράς Δευτέρας στις Σπέτσες, ήταν από παλιά το "καμπάνισμα της φιλάντρας", δηλαδή το "πέταγμα του χαρταετού".
Οι φιλάντρες ήταν χειροποίητες με πολύ φαντασία,φτιαγμένες με καλάμια και κόλες γλασέ, με ουρά και ζύγια από κουρέλια και εφημερίδες. Σιγά -σιγά και χρόνο με το χρόνο, τη θέση τους παίρνουν οι πλαστικές σε διάφορα γοητευτικά σχέδια. Καμιά έτοιμη όμως δεν έχει τη χάρη των χειροποίητων.
Βέβαια ένα πρόβλημα πλέον είναι πως δεν υπάρχουν οι μεγάλες πλατείες μέσα στην πόλη και στους πέριξ λόφους. Όταν υπήρχαν, τα παιδιά και οι μεγαλύτεροι λάτρεις του εθίμου, δεν αρκούνταν μόνο στη μέρα αυτή, αλλά καιρό πριν ,κατά το διάστημα της Αποκριάς αλλά και μετά , στο διάστημα της Σαρακοστής γέμιζαν το σπετσιώτικο ουρανό με χρώματα, ενίοτε δε και τις κολώνες της ΔΕΗ.
Το πέταγμα του χαρταετού,ή για μας τους Σπετσιώτες "το καμπάνισμα της φιλάντρας" , συμβολίζει την ανάταση της ψυχής  γι αυτό και συνδέεται με τη μέρα αυτή.


Υπάρχει η πεποίθηση ότι οι χαρταετοί επινοήθηκαν εκ παραλλήλου στην Κίνα και στη Μαλαισία και αυτή η νέα επινόηση διαδόθηκε σε όλη την Ασία από αυτές τις δυο χώρες. Υπάρχουν γραπτές αποδείξεις ότι οι χαρταετοί πετούσαν στον ουρανό της Κίνας από το 200 π.Χ. Κατά τη διάρκεια της δυναστείας των Χαν, ένας στρατηγός χρησιμοποιούσε τον χαρταετό κατά ένα πολύ ενδιαφέροντα τρόπο. Κάποια εποχή έπρεπε να καταλάβει με τον στρατό του ένα παλάτι, αλλά συναντούσε δυσκολίες. Αποφάσισε λοιπόν να σκάψει ένα τούνελ, αλλά το βασικό του πρόβλημα ήταν να υπολογίσει το μήκος που έπρεπε να έχει ένα τέτοιο τούνελ. Σήκωσε λοιπόν στον αέρα έναν χαρταετό έχοντας την άκρη του νήματος στο σημείο που ξεκινούσε το τούνελ και τον χαρταετό τον ίδιο να υπερίπταται πάνω από το παλάτι. Με την χρήση απλών γεωμετρικών υπολογισμών μπόρεσε να υπολογίσει με ακρίβεια το μήκος του τούνελ.
Στην Ευρώπη ο χαρταετός κάνει την εμφάνισή του όχι νωρίτερα από το 1400 μ.Χ. από Ευρωπαίους εξερευνητές που επέστρεψαν από την Ασία, όμως το θεωρούσαν απλά ένα αβλαβές παιδικό παιχνίδι. Στους αιώνες που ακολούθησαν, η άποψη αυτή άλλαξε δραματικά. Τον 18ο αιώνα άρχισε να φαίνεται χρήσιμος σαν επιστημονικό όργανο. Το 1749 ο Σκωτσέζος μετεωρολόγος Alexander Wilson χρησιμοποίησε χαρταετούς για να ανυψώσει θερμόμετρα μέχρι το ύψος των 3000 ποδών για να καταγράψει τις θερμοκρασιακές μεταβολές σε μεγάλο υψόμετρο. Και μετά τρία χρόνια αργότερα, ο Βενιαμίν Φραγκλίνος εκτέλεσε το διάσημο πλέον σε όλους πείραμα με τον χαρταετό για να αποδείξει ότι οι αστραπές δεν είναι τίποτε άλλο παρά στατικός ηλεκτρισμός. Ο σερ George Cayley πειραματίστηκε με χαρταετό κατά τα έτη 1799 – 1809 στην προσπάθειά του να κατασκευάσει μια μηχανή που θα είναι ικανή να μεταφέρει ανθρώπους στον αέρα.

Αρχίζοντας η Σαρακοστή, συνειδητοποιούμε όλοι, πως μπαίνουμε στην τελική ευθεία για το Πάσχα  κι αυτό πέρα από την πνευματική του σημασία,είναι πολύ αισιόδοξο για όσους ανοίγουν σιγά-σιγά τα μαγαζιά τους και  περιμένουν να δουλέψουν.
Βέβαια μεσολαβεί και η 25η Μαρτίου που φέτος είναι Παρασκευή και βολεύει πολύ για μια ακόμα εξόρμηση τριημέρου ώστε ν'αποτελέσει  μια ακόμα ανάσα για τους επιχειρηματίες των Σπετσών κι όσους ζουν απ'τον Τουρισμό.



 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου