Τετάρτη 4 Ιανουαρίου 2012

"Φύτσετε να φύτσουμε"

της Καλομοίρας Αργυρίου-Κουμπή.

Των Θεοφανείων μεθαύριο και αύριο η παραμονή τους, η μέρα που τελείται στην Εκκλησία πρωΐ -πρωΐ ο μέγας αγιασμός ( ίδιος με αυτόν που τελείται ανήμερα των Θεοφανείων) .
 Μετά τη λειτουργία οι ιερείς περνούν από τα σπίτια των ενοριτών τους για να τ'αγιάσουν  με τον μεγάλο αγιασμό.
Βγαίνει ο παπάς "με την αγιαστούρα", όπως έλεγαν παλιά.
Στο νησί μας αυτό γίνεται  ακόμα και τώρα. Σε άλλα μέρη, όχι μόνο στις μεγάλες πόλεις, αλλά και στην επαρχία, έχουν πάψει να βγάινουν οι ιερείς να αγιάζουν τα σπίτια και οι πιστοί πηγαίνουν μόνοι τους στην εκκλησία και παίρνουν αγιασμό και αγιάζουν.
Στα πρώτα χριστιανικά χρόνια, τα Θεοφάνεια  η γιορτή της φανέρωσης του Θεού, περιλάμβανε μαζί Χριστούγεννα και Βάπτιση του Κυρίου. Αργότερα , από το 335 όταν τα Χριστουγεννα καθιερώθηκε στη Ρώμη πρώτα , να γιορτάζονται την 25 η Δεκεμβρίου, την ημέρα της μεγάλης ειδωλολατρικής εορτής προς τιμήν του ήλιου, ώστε να μη παρασύρονται οι χριστιανοί από συνήθεια στους  ειδωλολατρικούς εορτασμούς, Θεοφάνεια ήταν η γιορτή της βάπτισης του Κυρίου, κατά την οποία έχουμε φανέρωση και των τριών προσώπων της αγίας Τριάδος.

Στη λαϊκή μας παράδοση, ο αγιασμός των υδάτων έχει συνδεθεί με τις δοξασίες για τους καλικάντζαρους, που κυριαρχούν στις λαϊκές αφηγήσεις του δωδεκαημέρου.
Όταν ήμασταν παιδιά, όλα τα παραμύθια κι όλες οι ιστορίες που μας έλεγαν οι γιαγιάδες την περίοδο των Χριστουγέννων είχαν να κάνουν με τους καλικάντζαρους, που έβγαιναν στη γη τα Χριστούγεννα κι έφευγαν τα Θεοφάνεια.
Στο διάστημα αυτό ήταν πρωταγωνιστές σε αμέτρητα παραμύθια. Δυστυχώς από τη μνήμη μου έχουν σβηστεί οι λεπτομέρειες , αλλά εκείνο που μου έχει μείνει, είναι πως σε όλα αυτά τα παραμύθια, το σκηνικό ήταν ίδιο: Ένας μύλος, ο μυλωνάς, η μυλωνού και οι καλικάντζαροι.
Ίσως γιατί στις Σπέτσες κάποια εποχή υπήρχαν πάρα πολλοί ανεμόμυλοι.
Κι όλα αυτά τα παραμύθια με τους καλικάντζαρους, τέλειωναν με τον ίδιο τρόπο:
"Και την παραμονή των Θεοφανείων, φωνάζανε ο ένας (καλικάντζαρος) στον άλλο: Φύτσετε να φύτσουμε ( φύγετε να φύγουμε) , γιατί έρχεται ο τρελόπαπας , με την αγιαστούρα του και με τη μαγκούρα του".
Κι έφευγαν έντρομοι καθώς τους έκαιγε η δύναμη  του αγιασμού και κανείς δεν τους ξανάβλεπε μέχρι τα επόμενα Χριστούγεννα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου